اسکنر یکی از تجهیزات جانبی مهم در کامپیوتر محسوب می گردد . کاربرانی که با تصاویر سروکار داشته و تمایل به نشر حرفه ای آنان را دارند، می توانند با استفاده از اسکنر تصاویر مورد نظر خود را اسکن و در ادامه پس از ایجاد محتوی دیجیتال ، با بکارگیری نرم افزارهای ویرایش تصاویر،عملیات دلخواه خود را بر روی تصاویر انجام دهند . در صورتی که قصد ارسال یک عکس که توسط دوربین های معمولی (غیردیجیتال) گرفته شده است را برای دوستان خود از طریق یک نامه الکترونیکی
داشته باشیم ، می بایست در ابتدا عکس مورد نظر را به کمک اسکنر ، پویش و پس از تبدیل به محتوی دیجیتال ، آن را بعنوان یک فایل ضمیمه همراه نامه الکترونیکی ارسال نمود. در مواردی که قصد ایجاد یک نسخه دیجیتال از اطلاعات را داشته باشیم ( مثلاً جزوات درسی ، کتب و … ) ، می توان از اسکنر استفاده نمود.(پس از اسکن متون و تبدیل آن به محتوی دیجیتال ، امکان ویرایش آنان نیز فراهم می گردد.)
جایــگاه اسکنر
انتخاب یک اسکنر به عواملی متفاوتی نظیر: کیفیت خروجی ، سرعت و قیمت بستگی دارد.خوشبختانه اکثر اسکنرهایی که دارای قیمت متعادل و مناسبی می باشند از امکانات پیشرفته ای نظیر: دقت ۲۴۰۰ نقطه در اینچ ( dpi ) ، آداپتورهای transparency و پورت های USB 2.0 بهره می گیرند . اغلب اسکنرهایی که با کاربرد خانگی و غیرحرفه ای طراحی شده اند، دارا
ی دقت تصویری معادل ۲۴۰۰ نقطه در اینچ بوده که کاربران را قادر می سازد با کیفیت مناسب، تصاویر مورد نظرخود را اسکن نمایند. تولید کنندگان در مقابل ایجاد تغییرات در عناصر سخت افزاری استفاده شده در اسکنرها( عناصر کلیدی ) ، سعی می نمایند با ارائه امکانات جانبی، زمینه
استفاده آسان از آنان را فراهم نمایند . مثلاً شرکت HP ، با افزودن یک تغذیه کننده عکس ۴ در ۶ اینچ ، امکان اسکن سریع تصاویر را در اختیار کاربران قرار داده است . اکثر سیستم های عامل جدید ، دارای امکانات مناسب نرم افزاری به منظور حمایت و بکارگیری پتانسیل های ارائه شده توسط اسکنرها می باشند.
ویژگی های مــهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط با اسکنر ، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
دقت لامپ تصویر
به منظور اسکن و استفاده از تصاویر در صفحات وب و یا چاپ تصاویر ۳در۵ و یا ۴در ۶ ، دقت ۱۰۰ نقطه در اینچ کافی خواهد بود. برای اسکن متن با استفاده از OCR (Optical character recognition) ، دقت ۳۰۰ نقطه در اینچ استاندارد بوده و کفایت خواهد کرد.در صورتی که قصد ایجاد تصاویر بزرگتر ( ۸ در ۱۰ اینچ ) و یا بزرگنمایی تصاویر کوچکتر وجود داشته باشد ، می بایست اسکنری با دقت ۱۲۰۰ یا ۲۴۰۰ نقطه در اینچ انتخاب گردد . تصاویری که دارای دقت بیشتری می باشند ، از انعطاف مناسبی در زمان ویرایش برخوردار بوده و فضای بمراتب بیشتری را در زمان ذخیره شدن بر روی هارد دیسک ، اشغال خواهند کرد. مثلاً یک تصویر ۴ در ۶ اینچ که دارای دقت ۱۲۰۰ نقطه در اینچ می باشد ، فضایی معادل ۲۵ مگابایت را اشغال خواهد کرد . بمنظور اسکن اینگونه تصاویر، زمان زیادی نیز صرف خواهد شد.
آداپتور transparency
در زمان اسکن اسلاید و یا فیلم به یک آداپتور transparency نیاز خواهد بود (یک منبع نور که در بین فیلم تابانده می شود ). آداپتورهای فوق ، می توانند به همراه اسکنر( جزء لاینفک در زمان ساخت ) و یا بعنوان یک ماژول جداگانه ارائه گردند.
تغذیه کننده اتوماتیک سند( ADF )
بمنظوراسکن متون با حجم بالا و یا تصاویری که طول آنان زیاد می باشد (بیش از سطح اسکنر) ، استفاده از یک تغذیه کننده اتوماتیک سند ، مفید خواهد بود. شرکت های HP و میکروتک ، در برخی از مدل های جدید خود از(ADF) Automatic document feeder استفاده نموده اند.
اینتــرفیس
به موازات ارائه مادربردهایی که دارای پورت USB 2.0 می باشند ، تولید کنندگان اسکنر نیز اقدام به ارائه اسکنرهایی نموده اند که از پورت فوق بمنظور ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند .( در صورت عدم وجود پورت USB 2.0 می توان از پورت USB 1.0 استفاده نمود ). در آزمایشات انجام شده بر روی برخی از اسکنرهائی که از پورت USB 2.0 جهت ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند ، تفاوت سرعت مشهودی ، ملاحظه نگریده است . سرعت و قیمت اسکنرهایی که امکان استفاده از پورت های Firewire را دارا می باشند ، بمراتب بیشتر می باشد.
عــمق رنگ
تعداد رنگ داده که اسکنر قادر به تشخیص و ذخیره سازی آنان می باشد را عمق رنگ گفته و بر حسب بیت در هر پیکسل ، اندازه گیری می گردد . با توجه به اینکه ، اسکنر معمولاً قادر به اخذ داده ایی بمرابت بیش از میزانی است که درایو آن می تواند ذخیره نماید ،یک شناسه دیگر به مشخصه عمق بیت اضافه می شود . نظیر:۴۸ بیت داخلی و یا رنگ سخت افزاری ، که مشخص کننده میزان داده ایی است که اسکنر قادر به تشخیص آنان می باشد و خارجی یا True Color که مشخص کننده میزان داده ایی است که درایو اسکنر قادر به ذخیره سازی آنان می باشد. در اکثر موارد ، استفاده از ۲۴ بیت خارجی عمق رنگ ، کفایت خواهد کرد.
تـــکنولوژی سنسور
اسکنرهای صفحه تخت ، دارای یکی از دو نوع تکنولوژی سنسور می باشند: تکنولوژی اول ، Charge couple device(CCD) و تکنولوژی دوم Contact Image sensor(CIS) ، نامیده می شود. CCDیک تکنولوژی قدیمی تر بوده که از آن در دوربین های دیجیتال نیز استفاده می گردد . تکنولوژی CIS اخیراً در اسکنرها استفاده و یک رویکرد جدید در این زمینه می باشد. کیفیت تصاویر اسکن شده توسط تکنولوژی CIS ، پائین تر است بوده ولی در مقابل ، اسکنرهایی که از تکنولوژی فوق استفاده می نمایند ، کوچکتر شده و میزان برق مصرفی آنان به مراتب کمتر از اسکنرهایی است که از تکنولوژی CCD استفاده می نمایند.
نـــــوع اسکنر
اکثر اسکنرهای موجود ،از نوع تخت می باشند . علت این نامگذاری بدلیل این است که سطح اسکن بصورت تخت می باشد . در اسکنرهای فوق ، تصویر مورد نظر برای اسکن بر روی سطحی تخت و بین صفحه ای شیشه ای و درب اسکنر قرار می گیرد . (نظیر دستگاه کپی) . علاوه بر اسکنرهای تخت ، اسکنرهای دیگری نیز وجود دارد . اسکنرهای Sheet-fed ، اسکنرهای دستی ، اسکنرهای عکس و تجهیزات جانبی چندکاره شامل ترکیب چاپگر ، اسکنر و فاکس درون یک دستگاه ، نمونه هایی از سایر اسکنرهای موجود می باشد . اسکنرهای Sheet-fed با توجه به نیاز کاربران مطرح و بسرعت متداول گردیدند. کاربرد اصلی اسکنرهای فوق ، اسکن متون می باشد .
نـــرم افزار
تمامی اسکنرها بهمراه نرم افزارهای لازم بمنظور خواندن یک شی ، گرفتن تصویر و انتقال آن به درون کامپیوتر عرضه می گردند . پس از ارسال یک تصویر به درون کامپیوتر ، ممکن است با توجه به نوع نیاز خود ( تغییر اندازه ، ویرایش ، افکت ، تنظیم نور و رنگ ) ، به نرم افزارهای دیگری نیاز باشد . اکثر اسکنرها بهمراه نسخه هایی از نرم افزارهای ویرایش تصاویر ارائه شده اند. تعداد زیادی از اسکنرها نیز بهمراه یک نرم افزار OCR ارائه می گردند . با استفاده از نرم افزار فوق ، می توان یک متن نوشته شده را اسکن و آن را به متن مورد نظر به منظور ویرایش در کامپیوتر تبدیل نمود .
تشریح مشخصــات
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک اسکنر در نظر گرفت:
دقت و وضوح تـصویر
حداقل : ۶۰۰ در ۱۲۰۰ نقطه در اینچ
پیشنهادی : ۱۲۰۰ در ۲۴۰۰ تا ۲۴۰۰ در ۴۸۰۰
حداکثر : ۱۲۰۰ در ۲۴۰۰ تا ۲۴۰۰ در ۴۸۰۰
دقت ، نشان دهنده جزئیات محتوی دیجیتال می باشد . میزان دقت هر اندازه که بیشتر باشد ، تصویر از کیفیت و شفافیت بیشتری برخوردار خواهد بود. اهمیت دقت در یک تصویر ، زمانی بیشتر هویدا می گردد که قصد بزرگ نمودن یک تصویر وجود داشته باشد .
ناحیه اســکن
حداقل : ۵/۸ در ۷/۱۱ اینچ
پیشنهادی : ۵/۸ در ۷ ۱۱/تا ۵/۸ در ۱۴ اینچ
حداکثر : ۵/۸ در ۷/۱۱ تا ۵/۸ در ۱۴ اینچ
اکثر کاربران حرفه ای ممکن است نیازمند اسکن تصاویر بزرگتر باشند. بدیهی است که وجود یک ناحیه بزرگتر اسکن ، امکان اسکن کتب بزرگتر ، نقشه ها ، روزنامه ها و سایر موارد مشابه را فراهم می نماید.
تـــکنولوژی هد اسکن
حداقل: CIS یا CCD پیشنهادی:CCD حداکثر:CCD
اسکنرهایی که از تکنولوژی CCD استفاده می نمایند ، متداولتر بوده و کیفیت تصاویر اسکن شده توسط آنان نیز به مراتب بهتر می باشد . اسکنرهایی که از تکنولوژی CIS استفاده می نمایند ، کوچکتر از اسکنرهای CCD بوده و اغلب دارای کابل جداگانه برق نبوده و از کابل USB برای ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند . در صورتی که اسکنرهای فوق را از طریق یک کابل جداگانه و مختص این کار به کامپیوتر متصل نمائیم ، سرعت آنان بیشتر بوده و شفافیت تصویر نیز بهبود خواهد یافت . این نوع اسکنرها دارای تغدیه کننده اتوماتیک نیز می باشند.
پـــورت های اسکنر
حداقل :USB1.1 , Parallel
پیشنهادی :USB1.1 , USB 2.0 Parallel , IEEE1394
حداکثر :USB2.0 , IEEE 1394 , SCSI
کامپیوترهای شخصی می بایست دارای یک پورت سازگار به منظور اتصال به اسکنر می باشند . اکثر اسکنرها به همراه یک پورت USB 1.1 عرضه می گردند (پورت فوق سرعت مناسب برای کارهای با حجم کوچک را دارا می باشد).برخی دیگر از اسکنرها، دو نوع اینترفیس پورت USB و موازی را حمایت می نمایند( به منظور امکان کار با کامپیوترهای قدیمی ) . صرفاً کامپیوترهایی که دارای مادربردهایی با پورت USB 2.0 می باشند ، می توانند از اسکنرهای شامل پورت USB 2.0 استفاده نمایند (سرعت پورت های USB 2.0 به مراتب بیشتر از USB 1.1 است.)
نکــاتی دررابطه با تهیه اسکنر
اسکنرهای تخت پاسخگوی اکثر کارها می باشند . استفاده از اسکنرهای تخت آسانتر بوده و دارای قابلیت لازم در رابطه با اکثر کاربردها ، می باشند.